Nood aan braincirculatie in West-Vlaanderen

West-Vlaanderen heeft een hecht netwerk van lokaal verankerde, familiale ondernemingen die wendbaar zijn en vooruit durven denken. Dankzij de werkgevers en medewerkers van deze ondernemingen scoort West-Vlaanderen internationaal bijzonder sterk in speerpunten als mechatronica, agrovoeding, materialen en de blauwe economie. Toch moet Bert Mons, woordvoerder van het Provinciaal Socio-Economisch OverlegForum en algemeen directeur van Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen, vaststellen dat ondernemingen het moeilijk hebben om op kop te blijven: “Er zijn te weinig innovatieve spin-offs, vacatures voor hoogopgeleiden raken maar niet ingevuld, enz. Dit tekort aan ‘brains’ raakt aan de kern van de West-Vlaamse economie.”

“We hebben wel toptalent, maar veel te weinig kritische massa. Net zoals Limburg heeft West-Vlaanderen te kampen met een onderaanbod in hoger onderwijs. Amper 1% (!) van de Vlaamse universitaire diploma’s wordt in West-Vlaanderen uitgereikt. En het is echt niet alleen de aantrekkingskracht van de grote studentensteden die speelt. We stelden net voor de zomer de vraag aan meer dan 500 laatstejaars secundair. Liefst acht op de tien die naar een universiteit buiten West-Vlaanderen trokken, gaf aan dat ze graag in West-Vlaanderen waren gebleven. Alleen vinden ze bij ons niet de opleiding die ze willen, of kunnen ze hier niet de volledige cyclus volgen. Dat zijn enorme kansen voor instroom van jong talent in onze bedrijven die we laten liggen, want eens ze weg zijn komen die jongeren niet meteen naar West-Vlaanderen terug.”

Gezond evenwicht

“Nog frappanter is dat we er omgekeerd niet in slagen om jongeren van buiten de provincie naar hier te halen. We hebben weliswaar een paar nicheopleidingen die internationaal scoren, maar het totaalplaatje laat zien dat slechts één op de vier jongeren in onze West-Vlaamse campussen van buitenaf komt. We verliezen dus niet alleen ‘brains’, er komen ook nauwelijks nieuwe binnen. Al jaren proberen we met gebundelde krachten die dubbele negatieve beweging te keren, maar dit kan niet zonder de steun van Vlaanderen. We hebben nood aan een ingrijpend plan op maat van West-Vlaanderen. Geef ons tien jaar de nodige middelen en flexibiliteit en we zetten de braindrain om in een gezond evenwicht van uitstroom en instroom.”

“Niet zomaar via nieuwe opleidingen in alle mogelijke studiegebieden, maar wel door heel gericht te investeren. Zo willen we masteropleidingen burgerlijk ingenieur en bio-ingenieur die nauw aansluiten op onze industriële speerpunten mechatronica, agrovoeding, materialen en blauwe economie. En we willen bij ons ook de toekomstige bedrijfsleiders kunnen opleiden: in West-Vlaanderen hebben we nu enkel de academische bachelors TEW en Handelsingenieur. Breid die uit met de masteropleidingen en geef ons een volledige cyclus Handelswetenschappen. Ook de professionele bacheloropleidingen verdienen extra steun, zodat onze hogescholen hun unieke wisselwerking met onze kmo’s kunnen versterken.”

“Er is veel te lang veel te weinig geïnvesteerd in het hoger onderwijs in West-Vlaanderen. Dat moet voortaan anders als we onze bedrijven zuurstof willen blijven geven. We vragen niet het onmogelijke, enkel een evenredig deel van de Vlaamse middelen en een engagement voor ons plan tegen de braindrain. Met de nodige middelen, goodwill en samenwerking kunnen we in tien jaar heel wat bereiken. De West-Vlaamse bedrijven hebben potentieel te over. Het is aan Vlaanderen om mee te zorgen voor jong talent zodat de bedrijven dat potentieel ook kunnen waarmaken”, besluit Bert Mons.